Người mắc bệnh đường ruột thường sợ ăn uống khó tiêu nên dễ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng do kiêng khem không đúng cách. Hãy ăn uống đúng cách như uống nhiều nước, giảm "thịt đỏ", tăng "thịt trắng"...
Nếu trước đây trong thời chiến, bệnh đường ruột thường gắn chặt với tình trạng ăn uống thất thường và thiếu thốn thì bệnh lý hệ tiêu hóa hiện nay rõ ràng còn trầm trọng hơn trước thể hiện qua số người bệnh chỉ tăng chứ không giảm trong khi không còn thiếu thuốc đặc hiệu.
Bệnh thời đại
Tưởng nghịch lý nhưng không. Lý do khiến bệnh đường ruột có mặt trong danh sách các bệnh hàng đầu ở xứ mình là vì:
- Chế độ dinh dưỡng đi ngược với chức năng tiêu hóa của khung ruột do gia chủ có khuynh hướng “bội thực”.
- Tình trạng vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn là chuyện trên trời nên bệnh bội nhiễm không mời cũng đến.
- Khuynh hướng lạm dụng thực phẩm công nghệ khiến cơ thể trở thành tấm bia hứng cả khối chất phụ gia.
- Sức đề kháng bị soi mòn liên tục trong môi trường ô nhiễm cũng bởi nếp sinh hoạt lao tâm lao lực.
- Ít người có đủ thời giờ để điều trị bệnh đúng bài bản do quá tất bật với cuộc sống.
- Thầy thuốc chỉ đủ giờ để biên toa cho thuốc đặc hiệu, bất kể phản ứng phụ, thay vì chú trọng vào biện pháp sinh học với tác dụng tuy hòa hoãn hơn nhưng an toàn.
Ăn uống vô điều độ là một trong các “thủ phạm” chính dẫn đến viêm đường ruột.
Ăn uống đúng cách để bớt thuố
Người bệnh tất nhiên cần được điều trị lâu dài, nghĩa là phải uống thuốc nhiều ngày. Cũng chính vì thế, bên cạnh chuyện đau yếu, không kém phần quan trọng là tai hại do phản ứng phụ của thuốc kháng viêm, nhất là thuốc có chứa corticosteroid. Không dùng thuốc không xong nhưng càng dùng thuốc càng mệt thêm vì… thuốc.
Muốn giải tỏa áp lực của thuốc, lối thoát của nạn nhân chỉ có thể là chế độ dinh dưỡng. Khẩu phần của người bị viêm đại tràng vì thế cần được chú trọng nhằm mục tiêu nâng đỡ tổng trạng bằng cách cung cấp nước và chất điện giải, chất đạm và hoạt chất sinh học. Cụ thể:
● Uống nhiều nước: Đừng ít hơn 2,5 lít/ngày, chia ra 6-8 lần trong ngày, đặc biệt là ly nước lớn 300 ml vào buổi sáng sớm lúc bụng đói. Nếu được nước khoáng loại có nhiều kalium và magnesium càng hay vì nước vừa nhuận trường vừa lợi tiểu.
● Giảm “thịt đỏ”: Đạm động vật là một trong các nguyên nhân gây dị ứng và lên men trong khung ruột.
● Ưu tiên “thịt trắng”: Chẳng hạn thịt gia cầm, tất nhiên nếu thịt, trứng không tẩm thuốc kháng sinh, không ướp bằng nội tiết tố.
● Chú trọng thịt “giả”: Như đậu hủ, vừa dồi dào chất đạm, vừa là nguồn cung ứng chất vôi cần thiết cho chức năng chống dị ứng của tuyến thượng thận.
● Ăn định kỳ trứng luộc hoặc cá biển: Tối thiểu ba lần trong tuần có món trứng luộc hay cá biển để cung cấp sinh tố D - chất có tác dụng kháng viêm trong bệnh đường ruột theo kết quả nghiên cứu trong thời gian gần đây.
● Sữa chua, chuối già và khoai lang: Trên bàn ăn nên thường xuyên có ba món sữa chua, chuối già và khoai lang nhằm bổ sung kalium và sinh tố B6 - hai hoạt chất rất dễ thiếu hụt khi đường ruột trục trặc.
● Chuộng trái cây: Ăn vặt nhiều lần trong ngày với trái cây để cơ thể được liên tục tiếp tế sinh tố C. Thiếu sinh tố C thì các vết loét li ti trên niêm mạc ruột khó lành. Đừng quên trái ổi vì ổi vừa dồi dào sinh tố C, vừa cung cấp chất chát với tác dụng trấn an đường ruột.
● Rượu thuốc: Nếu thích rượu thuốc thì ly nhỏ rượu quế, hay rượu vang trắng ngâm thì là, hoặc rượu sa nhân là món nên có sau mỗi bữa ăn. Nhưng nên nhớ là uống một ly nhỏ khác xa với ực luôn… một xị.
Đừng kiêng đến suy dinh dưỡng
Do thường bị đau bụng nên người bệnh rất sợ món ăn không hạp. Chính vì thế mà một trong những sai lầm thường gặp của người bị viêm đại tràng là chế độ ăn uống kiêng cữ quá khắt khe. Người bị bệnh đường ruột không nên vì quá sợ tiêu chảy rồi tự gây suy dinh dưỡng. Chỉ cần nhớ hai nguyên tắc. Đó là:
● Loại bỏ món nào không dung nạp được, nghĩa là ăn vào thấy khó chịu, nhất là món đã từng gây dị ứng ngoài da.
● Đa dạng hóa khẩu phần để dưỡng chất nào cũng có, thay vì ngày nào cũng ăn mỗi một món hạp khẩu để rồi tuy đủ ăn nhưng lại suy… dinh dưỡng.
